АКШда президенттик шайлоодо Дональд Трамптын жеңиши жана анын Украинадагы согушту токтотуу боюнча билдирүүлөрү дүйнөлүк коомчулуктун көңүлүн өзүнө бурду. Трамп Украина президенти Владимир Зеленский менен Парижде жолуккандан кийин, Зеленский да согушту токтотууну каалап жатканын айтты. Ал бул жолугушууда согушту токтотуу зарылдыгын баса белгилеп, «тынчтыкка жетишүүнүн убактысы келди» деген оюн билдирген.
Украина жана Россия позициялары:
- Украина: Зеленский согушту токтотуу маселесинде позициясын ачыктаган жок. Бирок анын «согуш оту өчүүсүн каалаганы» тууралуу Трамптын сөздөрү Киевдин жаңы диалогго даярдыгы болушу мүмкүн экенин көрсөтүп турат.
- Россия: Кремль Трамптын билдирүүсүн комментарийлеп, Украина сүйлөшүүлөргө баруудан баш тартып келгенин белгиледи. Россиянын талабы боюнча, Зеленский мурда чыгарган сүйлөшүүгө тыюу салган декретин жокко чыгарып, сүйлөшүү процессин жандандыруусу керек. Ошондой эле Москва Украинага бир катар шарттарды койгон:
- Украина Россиянын жаңы аймактарынан аскерлерин чыгарып кетүү.
- НАТОго кирүү максатынан баш тартуу.
- Демилитаризация жана денацификация иштерин жүргүзүү.
- Блоктон тышкаркы, өзөктүк куралсыз макамда калуу.
Геосаясий таасир жана Трамптын ролу:
Трамптын Зеленский менен жолугушуусу жана согушту токтотуу боюнча билдирүүлөрү анын АКШ президенти катары эл аралык маселелерде активдүү ролду ойноого умтулуп жатканын көрсөтөт. Эгерде Трамптын демилгелери сүйлөшүүлөрдүн жандануусуна алып келсе, бул анын президенттик мөөнөтүндөгү маанилүү жетишкендик болуп калат.
Россия жана Украинанын келечектеги кадамдары:
Сүйлөшүүлөрдүн жанданышына эки тараптын да даярдыгы чоң мааниге ээ. Зеленскийдин согушту токтотуу боюнча ниети ишке ашышы үчүн, Киев менен Москва өз талаптарын кайта карап, орток чечим табууга аракет кылышы керек. Бирок, Москванын катуу шарттары жана Украинанын аймактык бүтүндүгүн сактоо максаттары сүйлөшүүлөрдү татаалдаштырып келет.
Жыйынтык:
Трамптын демилгелери Украина жана Россия ортосундагы тынчтыкка жетишүү мүмкүнчүлүгүн жогорулата алат, бирок эки тараптын терең келишпестиктери жана саясий шарттар бул процессти жайлатып же кыйындатып коюшу мүмкүн. Тынчтык сүйлөшүүлөрүнүн ийгилиги эки тараптын конструктивдүү жана компромисс издөөгө болгон даярдыгына көз каранды.